Amerikaanse uitgevers noemen Googles AI-zoekmachine 'diefstal'

In deze nieuwsbrief moet ik het hebben over iets waar ik al zo'n 2,5 jaar over schrijf en waarbij ik voor mijn gevoel soms een beetje in herhaling val. Het is echter een ongelofelijk belangrijk verhaal voor de nieuwsindustrie: het verkeer uit Google, waar veel sites afhankelijk van zijn, maar dat waarschijnlijk grotendeels zal verdwijnen.

Zorgen over de toekomst van verkeer uit Google groeit onder uitgevers

Als vaste lezer van mijn nieuwsbrief is het geen verrassing als ik zeg dat het verkeer vanuit Google, voor veel nieuwssites een ongelofelijk belangrijke verkeersbron, onder druk staat. Ik schreef hier in februari 2023 al over.

Toen Google een paar maanden later voor het eerst een functionaliteit presenteerde waarbij je binnen de zoekmachine AI-gegenereerde antwoorden te zien krijgt, waarschuwde ik opnieuw. En sindsdien heb ik regelmatig geschreven over hoe groot de mogelijke impact van de opkomst van generatieve AI op het verkeer naar nieuwssites kan gaan zijn.

Daar zijn uiteindelijk twee mogelijke oorzaken voor:

• Mensen gaan minder gebruik maken van een zoekmachine, omdat ze via diensten van andere (tech)bedrijven aan informatie komen en die diensten leveren nauwelijks verkeer op naar nieuwssites.
• Google voert veranderingen door waarbij de links naar sites niet meer centraal staan, maar Google probeert om binnen de zoekmachine antwoord te geven op een zoekvraag.

Het interessante is dat de eerste oorzaak, of überhaupt de angst binnen Google dat mensen dit gaan doen, er misschien wel voor zorgt dat de tweede oorzaak sneller werkelijkheid wordt dan gedacht. Google lijkt namelijk op het gaspedaal te trappen als het gaat om de toekomst van zijn zoekmachine.

In Nederland zijn AI-overzichten sinds twee weken beschikbaar, waarbij boven een deel van de zoekresultaten een door AI gegenereerd antwoord kwam te staan. Vorige week beantwoordde ik in mijn nieuwsbrief al de belangrijkste vragen daarover. Ongeveer tegelijkertijd ging het internationaal in de mediawereld over het feit dat je er eigenlijk niet tegen kunt verzetten dat de inhoud van je site wordt gebruikt voor AI-overzichten.

Dat was allang bekend, maar dit werd plots nieuws toen het in de Amerikaanse rechtszaak tegen machtsmisbruik door Google aan bod kwam. Andere AI-bedrijven geven de optie om te zeggen: je mag mijn site niet bezoeken om vragen van gebruikers te beantwoorden. Google zegt: AI-overzichten zijn gekoppeld aan de zoekmachine en er is geen losse opt-out die niet ten koste gaat van je algehele vindbaarheid.

Dat is uiteindelijk oneerlijk tegenover de concurrenten van Google, waaronder OpenAI en tegenover de eigenaren van websites die simpelweg te afhankelijk zijn van Google. En het is een heel bewuste keuze geweest van het bedrijf om dit zo te doen. Ik ben geen jurist, maar volgens mij is dat een klassiek voorbeeld van machtsmisbruik.

Nu zijn de AI-overzichten nog maar het begin. Deze antwoorden op zoekvragen worden getoond bij een deel van de zoekopdrachten boven de traditionele zoekresultaten. Daarbij is het ook nog eens zo dat bij de meeste nieuws-gerelateerde zoekopdrachten geen AI-overzicht verschijnt. Internationaal zie je daardoor dat de impact op het zoekverkeer sterk wisselt tussen nieuwssites en afhankelijk is van het soort artikelen dat er geschreven wordt.

In de VS is Google intussen druk bezig met de volgende stap: AI Mode. In tegenstelling tot AI-overzichten vervangt AI Mode de volledige resultatenpagina van Google. Met behulp van generatieve AI wordt er een antwoord gegenereerd op je zoekvraag, waarbij Google de meest manier zoekt om jouw vraag te beantwoorden. Denkt het systeem dat je zoekt naar een site, dan zul je links te zien krijgen, maar zoek je gewoon een antwoord dan geeft Google je meteen het antwoord. Vervolgens kun je, net als bij een chatbot, doorvragen op die zoekvraag.

Google lijkt haast te hebben met AI Mode. De functionaliteit werd in maart als experiment geïntroduceerd; dinsdag kondigde Google aan hem uit te rollen naar alle Amerikaanse gebruikers. Het is voorlopig nog een keuze of als je als gebruiker AI Mode wilt gebruiken. De snelheid waarmee Google de functionaliteit uitrolt verraadt echter dat Google ervan overtuigd is dat dit de toekomst van zoeken is. En zoals ik al zei: het bedrijf zo bang marktaandeel te verliezen aan andere AI-bedrijven, dat het heeft besloten om door te pakken. Zeker als je bedenkt dat de traditionele zoekresultaten met gesponsorde links een belangrijk onderdeel zijn van Googles business en dat onzeker is of het ook zoveel geld kan halen uit advertenties in AI Mode. Het bedrijf lijkt er duidelijk van overtuigd dat het risico waard is, omdat het verliezen van marktaandeel desastreuzer is.

De verandering van traditioneel zoeken naar AI Mode kan niet anders dan het resultaat hebben waar al langer voor wordt gevreesd: uitgevers gaan een substantieel deel van hun verkeer uit Google zien verdwijnen. En dat mag eigenlijk geen verrassing meer zijn, want dit had de industrie al twee jaar kunnen zien aankomen. Toch heb ik het gevoel dat men dacht dat het, net als met het verdwijnen van thirdpartycookies, zo'n vaart niet zou lopen. In dit geval vrees ik dat het wel zo'n vaart loopt.

De baas van de Amerikaanse News/Media Alliance, dat nieuwsmedia vertegenwoordigt, kwam vrijwel direct na de aankondiging van de uitrol van AI Mode met een statement:

“Links were the last redeeming quality of search that gave publishers traffic and revenue. Now Google just takes content by force and uses it with no return, the definition of theft. The DOJ remedies must address this to prevent continued domination of the internet by one company.”

De woorden laten zien hoe groot de paniek is bij uitgevers, al is het natuurlijk nog afwachten hoeveel gebruikers AI Mode daadwerkelijk gaan gebruiken en hoe vaak ze nog doorklikken naar sites.

In Nederland kunnen uitgevers nog even opgelucht ademhalen, omdat AI Mode in eerste instantie enkel naar de VS komt. Als je ziet met wat voor tempo Google de functionaliteit heeft ontwikkeld en uitrolt, verwacht ik echter dat het eerder een kwestie van maanden dan jaren is voordat we AI Modus hier gaan zien.

Nu zal er uiteraard ook in Nederland en EU door uitgevers, middels een lobby, om regulering worden gevraagd. Uiteindelijk denk ik echter dat er in de industrie ook vooral moet worden nagedacht over hoe je een gezond businessmodel kunt bouwen rondom nieuws waarbij je niet afhankelijk bent van verkeer dat afkomstig is van de producten en platforms van grote techbedrijven. Als de druk op het verdienmodel groot genoeg wordt, weet de media-industrie zich keer op keer aan te passen. De vraag is of dat ook lukt nu de verandering sneller lijkt te gaan dan ooit.

Kort

• Het ministerie van Sociale Zaken komt met strengere regels voor kinderen die actief zijn als influencer of onderdeel zijn van een vlogfamilie, omdat er in de praktijk vaak sprake is van kinderarbeid.
• In Zweden is een wet aangenomen die het betalen voor live seksuele content op internet verbiedt. Opgenomen porno blijft wel legaal.
• De redactie van Politico heeft CAO-afspraken gemaakt over hoe AI wel en niet mag worden gebruikt. Volgens die afspraken moet de redactie 60 dagen vooraf worden geïnformeerd over de inzet van kunstmatige intelligentie die het werk van de redactie beïnvloedt, maar dat is volgens hen niet gebeurd. Daarom onderneemt de redactie juridische stappen.
• Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek schreef over de AI-experimenten van een aantal Nederlandse nieuwsorganisaties.
• The New York Times schreef een interessant artikel over de impact die kunstmatige intelligentie heeft op de animatie-industrie.
• OpenAI heeft het AI-gadget bedrijf van voormalig Apple-ontwerper Jony Ive gekocht. Dat bedrijf heeft tot nu nog geen enkel product op de markt gebracht.
• Mozilla stopt met lees-later-dienst Pocket. Persoonlijk baal ik ervan, want ik gebruik het om linkjes in te bewaren voor deze nieuwsbrief. Gelukkig is er een kans dat Digg, dat werkt aan een comeback, Pocket overneemt.