Angst kan uiteindelijk de doodsteek worden van de journalistiek

In deze nieuwsbrief moet ik iets kwijt waar ik al een tijdje mee rondloop en wat uit de grond van mijn hart komt. Wees gewaarschuwd.

Angst kan uiteindelijk de doodsteek worden van de journalistiek

DPG Media geeft studenten in de leeftijd van 16 tot en met 25 jaar voortaan gratis toegang tot artikelen achter de betaalmuur. Ik schreef hier afgelopen woensdag al kort over in mijn nieuwsbrief voor leden.

Een reactie die ik veelvuldig hoorde na deze aankondiging, was: waarom nu pas? Waarom heeft DPG Media dit niet veel eerder gedaan? Immers:

• DPG weet heel goed dat dit een doelgroep is die je heel moeilijk zover krijgt dat ze betalen. Het gaat dus niet ten koste van abonnementsinkomsten.
• Aangezien het een digitaal abonnement is, zijn de extra kosten per abonnee verwaarloosbaar.
• Als deze doelgroep meer gaat lezen en dat ook nog eens ingelogd doet, kun je ook nog eens geld verdienen aan advertentie-inkomsten (een lezer wees me erop dat ik het woensdag niet aanhaalde).
• Dit zijn de abonnees van de toekomst en als je iemand nu aan je weet te binden, dan betaalt zich dat later uit.

In de aankondiging zat het antwoord verscholen. Studenten krijgen namelijk enkel toegang via de apps van de verschillende nieuwsmerken en niet via de websites. Ook is toegang beperkt tot één smartphone; je kunt het account dus niet ook nog op een tablet of een tweede toestel gebruiken.

De reden hiervoor is dat de uitgever doodsbang is dat er misbruik van wordt gemaakt, bijvoorbeeld doordat het account wordt gedeeld met ouders of anderen die geen student zijn, en dat het daardoor inkomsten misloopt.

Deze angst wordt bevestigd door de concurrent, in een stuk in NRC:

„We vinden het een heel mooi initiatief”, zegt Dominic Stas, ceo van uitgever Mediahuis NRC. „Wij hebben het ook overwogen, maar uit angst voor misbruik en opzeggingen van bestaande abonnementen, vinden we het voorlopig een te groot risico. Maar we zijn er nog naar aan het kijken.”

En dit legt het hele probleem bloot dat op dit moment speelt in de nieuwsindustrie. Dingen die er voor kunnen zorgen dat de krantentitels over 25 jaar nog bestaan, worden niet gedaan uit angst. Men wil geen risico nemen.

Een paar weken geleden haalde ik het nog aan in de titel van mijn nieuwsbrief: "Uitgevers, wees niet bang om met een nieuwsbrief een eigen podium te creëren voor je journalisten." Als ik het heb over het lanceren van themanieuwsbrieven met een eigen auteur die je op een voetstuk hijst door hem dé expert op een specialisme te maken, krijg ik vaak de reactie: "Maar wat als hij dan een publiek opbouwt en voor zichzelf begint?"

Als ik adviseer om vooral minder te gaan doen - en dat wat je doet, echt goed te doen, maar dus ook met bepaalde dingen te stoppen - merk ik dat veel mensen dat moeilijk vinden.”Immers: wie weet wat de eventuele negatieve gevolgen kunnen zijn voor je bereik als je ergens mee stopt! Tegelijkertijd staat dat bereik sowieso onder druk. Je kunt dus beter nu aan de slag gaan met dingen waardoor je totale bereik veel minder belangrijk wordt en er een klein deel van je publiek veel loyaler wordt. Maar de angst om mensen te verliezen, op weg naar een loyaler publiek, is bij nieuwsmedia gigantisch.

Mijn grootste angst is dat de angst die er binnen uitgevers lijkt om dingen anders te gaan doen ervoor zorgt dat ze uiteindelijk niet overleven. Er wordt alleen maar gekeken naar hoe er volgend jaar winst gemaakt wordt en daarnaast is er een meerjarenplan met een bepaalde richting waar men op wil. Maar niemand lijkt bezig met de vraag: wat kun je nu doen, nu proberen, om ervoor te zorgen dat je er over 25 jaar nog bent?

Het gaat namelijk eigenlijk nog best wel goed met de uitgevers, mede doordat er nog een gigantische groep oude lezers is die een abonnement op een papieren krant heeft. Dat betekent dat dit hét moment is om dingen te proberen die een risico met zich mee dragen. Een risico dat je misschien wat moet inleveren op je winst, maar niet dat je omvalt. Het risico dat je omvalt, is er echt wel als je niets doet.

Fabiënne Meijer, die een uitstekende nieuwsbrief schrijft over productdenken in de journalistiek, schreef dit afgelopen woensdag nog:

Ik krijg regelmatig de vraag waarom product thinking in Nederland nog niet zo is aangeslagen en ik ben tot de conclusie gekomen dat het met geld te maken heeft – of beter gezegd, met de luxe die dat geld geeft om bepaalde vragen niet te hoeven stellen. Op dit moment heeft de Nederlandse journalistiek de crisismodus namelijk nog niet volledig bereikt.

Fabiënnes nieuwsbrief heet De Durfredactie en het hele probleem is dat er te weinig durf is. Uit angst.

Nu heb ik de luxe dat ik via mijn nieuwsbrief en via presentaties op conferenties en bij media-organisaties een heleboel mensen kan proberen te overtuigen dat dít het moment is om die angst opzij te zetten. De afgelopen twee jaar is het verhaal dat ik vertel dan ook alarmerender geworden. Iets wat je als vaste lezer van deze nieuwsbrief misschien wel hebt gemerkt.

Bij mij zorgt de angst die ik voel voor de toekomst van de journalistiek er namelijk voor dat ik een drive heb om dingen anders te doen. En het risico daarbij is dat mensen, inclusief jij als lezer, helemaal gek worden van mijn gedram. Met daarbij de angst dat ik mijn publiek verlies en niemand me meer inhuurt, maar ik neem dat risico. Ik neem dat risico omdat ik het zo belangrijk vind dat er ook in 2050 een gezonde journalistiek is die massaal wordt gebruikt door mensen.

Experimenteer! Investeer! Neem risico! Ga op je bek! Sta weer op! Het is de enige manier om op de lange termijn te overleven.

Kort

• De Formule 1 zal in de VS vanaf volgend jaar exclusief te zien zijn via Apple TV. Beide partijen hebben een deal gesloten voor de komende vijf jaar; volgens bronnen zou het techbedrijf zo'n 150 miljoen dollar per jaar betalen voor de rechten. In Nederland heeft Viaplay de rechten voor de Formule 1 tot en met 2029 in handen.
• Op Niemanlab verscheen een uitgebreid stuk over websites door middel van generatieve AI nieuwsartikelen schrijven op basis van allerlei oude artikelen, soms ook opiniestukken. Regelmatig gebeurt dat op domeinnamen die voorheen in gebruik waren door bedrijven.
• Spotify heeft deals gesloten met platenmaatschappijen om, zoals het bedrijf dat zelf zegt, op een verantwoorde manier AI-toepassingen te ontwikkelen. Het bedrijf wil geen details geven over wat voor AI-toepassingen precies.
  • Het gebruik van audioboeken op Spotify is het afgelopen jaar gegroeid. Het aantal gebruikers dat naar boeken luistert, nam met 36 procent toe; de luistertijd met 37 procent.
  • Netflix heeft een deal gesloten met Spotify om videopodcasts die Spotify produceert, te gaan aanbieden op Netflix.
• ChatGPT wil eind dit jaar volwassen gebruikers, waarvan de leeftijd is vastgesteld, de mogelijkheid geven om erotische chatgesprekken te voeren.
• De meestgebruikte videoplayer van het internet, die van YouTube, ziet er anders uit.